Đoàn TNCS là tổ chức do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Vậy nhiệm vụ, chức năng và vai trò chính của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh là gì? Mời các bạn cùng tham khảo bài viết sau đây để cùng tìm hiểu và phân tích các nhiệm vụ của Đoàn.
a. Đoàn kết, tập hợp rộng rãi các tầng lớp thanh niên, thực hiện tốt vai trò nòng cốt, định hướng chính trị trong việc xây dựng tổ chức hoạt động của Hội LHTN, Hội sinh viên Việt Nam…nhằm đưa thanh niên vào trong tổ chức của Hội và Đoàn cùng phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng nuớc Việt Nam độc lập dân chủ, giàu mạnh, công bằng, xã hội văn minh theo định hướng XHCN.
Việc tập hợp lực lượng thanh niên, đưa họ vào trong các tổ chức của Hội, của Đoàn là bước khởi đầu quan trọng tạo nên sức mạnh vật chất và tinh thần của Đoàn TNCS, tạo ra mối quan hệ chặt chẽ với quần chúng thanh niên nói riêng và với quần chúng nhân dân nói chung. V.I Lênin đã cho chúng ta rằng: “Đừng quên rằng sức mạnh của một tổ chức Cách mạng là ở số lượng những mối liên hệ của nó”.
b. Giáo dục lý tưởng XHCN cho đoàn viên, thanh niên thông qua các phong trào hành động cách mạng. Mảng hoạt động giáo dục là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình hoạt động của Đoàn - đối tượng giáo dục chủ yếu là đoàn viên, thanh niên - lực lượng to lớn, có vị trí vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, suy cho cùng là hình thành bộ mặt nhân cách con người trong xã hội mới phù hợp với đòi hỏi của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Nội dung công tác giáo dục rất phong phú, bao gồm:
Tham gia công tác giáo dục thanh niên phải thông qua những phong trào, những hành động Cách mạng cụ thể. Đoàn không thể chỉ nói suông, giáo dục mang tính kinh viện, giáo điều mà phải tổ chức, đưa thanh niên vào các phong trào hành động cách mạng, qua các công việc và phong trào thiết thực đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của tuổi trẻ. Kết hợp chặt chẽ nguyên lý giáo dục: Học đi đôi với hành, lý luận gắng liền với thực tiễn.
c. Tham gia xây dựng Đảng, bảo vệ Đảng, coi nhiệm vụ xây dựng Đảng là một tất yếu trong xây dựng tổ chức Đoàn, ngược lại Đoàn TNCS phải là đội quân trung thành, kế tục sự nghiệp của Đảng, mang ngọn cờ, lý tưởng của Đảng đến đích cuối cùng, đưa NQ và đường lối của Đảng vào trong cuộc sống. Đoàn TNCS là nguồn cung cấp bổ sung cho Đảng lực lượng trẻ, có tri thức, đạo đức, sức khoẻ để gánh vác công việc tạo sinh lực mới cho Đảng. Quán triệt tinh thần công tác xây dựng, phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, lấy xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, Đoàn thanh niên phải là lực lượng nồng cốt trong việc tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng, tích cực hưởng ứng cuộc vận động, xây dựng chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương VI lần 2.
- Đoàn là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam, bổ sung đảng viên, nguồn cán bộ cho Đảng, Nhà nước và các ngành. Đoàn luôn xác định nhiệm vụ của mình là tích cực tham gia xây dựng Đảng, Chính quyền, Mặt trận và là người kế tục trung thành sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và của Bác Hồ.
- Đoàn là trường học XHCN của thanh niên: Tạo môi trường đưa thanh niên vào các hoạt động giúp họ rèn luyện và phát triển nhân cách, năng lực của người lao động mới phù hợp với yêu cầu của xã hội hiện nay.
- Đoàn là người đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền lợi tuổi trẻ, phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh.
Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến tự nguyện phấn đấu thực hiện mục tiêu lý tưởng của Đảng, đó là những đoàn viên cộng sản trẻ tuổi, nguồn bổ sung quan trọng, đảm bảo cho Đảng phát triển không ngừng. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên, do thanh niên và vì thanh niên, do đó Đảng trực tiếp giao cho Đoàn giáo dục, giúp đỡ từ những thanh niên tiên tiến trở thành đoàn viên, từ những đoàn viên ưu tú trở thành đảng viên. Vì vậy, Đoàn là tổ chức quần chúng gần Đảng nhất - Đảng cho phép tổ chức Đoàn được thay mặt như một đảng viên chính thức khi giới thiệu đoàn viên ưu tú để Đảng xem xét kết nạp vào Đảng…Đoàn luôn tuyên truyền giáo dục, giới thiệu để thanh niên ngày càng hiểu sâu về bản chất của Đảng, đóng góp ý kiến cho Đảng, phê bình cán bộ, tích cực tham gia cuộc vận động xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh theo tinh thần nghị quyết TW VI (lần 2) và tích cực hưởng ứng, học tập, nghiên cứu, thực hiện tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Chính vì thế vai trò và trách nhiệm của đoàn viên thanh niên trong mọi thời đại đặc biệt trong thời đại mới là vô cùng lớn lao và quan trọng.